Alergie stanowią jeden z częstszych problemów zdrowotnych XXI wieku. Często jednak nie zdajemy sobie sprawy, na co dokładnie jesteśmy uczuleni. Testy alergiczne pozwalają dokładnie określić przyczynę nieprzyjemnych objawów i dostosować odpowiednie leczenie. Jakie rodzaje testów są dostępne i kiedy warto je wykonać?
Dlaczego warto wykonywać testy alergiczne?
- Dokładna diagnoza: Testy pomagają zidentyfikować konkretne alergeny powodujące reakcje alergiczne.
- Dostosowanie leczenia: Wiedza o specyficznych alergenach pozwala na dostosowanie odpowiedniego leczenia, co może znacząco zwiększyć komfort życia pacjenta.
- Zapobieganie poważniejszym reakcjom: Dzięki identyfikacji alergenów można unikać ich i zmniejszyć ryzyko poważnych reakcji alergicznych, takich jak wstrząs anafilaktyczny.
Testy alergiczne to metody diagnostyczne służące identyfikacji alergenów – substancji wywołujących reakcję alergiczną u danego pacjenta. Umożliwiają one dokładne określenie, na jakie czynniki organizm reaguje nadmierną reakcją immunologiczną.
Oto główne rodzaje testów alergicznych:
- Testy skórne
- Testy punktowe (prick test): Polegają na niewielkim nakłuwaniu powierzchni skóry na przedramieniu lub plecach za pomocą igły z naniesionym alergenem. Jeśli pacjent jest uczulony na dany alergen, po kilkunastu minutach w miejscu nakłucia pojawi się niewielki obrzęk lub zaczerwienienie.
- Testy nabłyskowe (intradermalne): Alergen jest wprowadzany bezpośrednio do skóry poprzez wstrzyknięcie. Stosowane są, gdy testy punktowe są niejednoznaczne, głównie w diagnostyce uczulenia na jady owadów czy leki.
- Testy płatkowe (patch test): Stosowane do diagnozy alergii kontaktowej, np. na nikiel czy konserwanty. Alergeny są nanoszone na specjalne płatki, które są następnie przyklejane do skóry pacjenta (zazwyczaj na plecy) i pozostawiane na 48 godzin.
- Badania krwi (RAST, sIgE specyficzne): Polegają na ocenie obecności w surowicy krwi specyficznych przeciwciał klasy IgE skierowanych przeciw konkretnym alergenom. Jest to pomocne w sytuacjach, gdy testy skórne nie mogą być wykonane, np. z powodu ciężkich reakcji alergicznych, przyjmowania pewnych leków czy obecności zmian skórnych uniemożliwiających przeprowadzenie testów.
- Testy prowokacji:
- Prowokacja nosowa, oskrzelowa czy spojówkowa: Polega na celowym narażeniu pacjenta na alergen (np. przez wdychanie) i ocenie reakcji. Jest to bardziej inwazyjny test i wymaga specjalistycznego monitorowania.
- Prowokacja pokarmowa: Pacjent spożywa podejrzany pokarm w kontrolowanych warunkach pod nadzorem lekarza, by zobaczyć, czy wywoła on reakcję alergiczną.
Testy alergiczne powinny być wykonywane i interpretowane przez doświadczonego alergologa, ponieważ nie zawsze reakcja w teście oznacza klinicznie istotne uczulenie. Czasami może być konieczne przeprowadzenie kilku rodzajów testów, aby dokładnie określić przyczynę objawów alergicznych pacjenta.
W Klinice Deamed alergologiem i alergologiem dziecięcym jest dr n.med. Aleksandra Rybka – Frączak.
